در دنیای امروز همه ی ما به نوعی درگیر اعتیاد هستیم. وقتی کلمه اعتیاد را می شنویم اولین چیزی که در ذهن ما می آید اعتیاد به  انواع مواد مخدر است. در صورتیکه اعتیاد انواع گوناگونی دارد.

همه ی ما تقریبا به اینترنت و موبایلمان اعتیاد داریم و در طول روز زمان زیادی را صرف وقت گذاشتن در شبکه های اجتماعی می کنیم.

خیلی از ما به نوعی به الکل معتاد شده ایم و حتی قبول نمی کنیم که بدون آن زندگی برای ما معنایی ندارد.

برخی از ما به روابط جنسی معتاد هستیم و یا عادت کرده ایم فیلم های پرن مشاهده کنیم و حتی نمی دانیم با دیدن این برنامه چه آسیبی به مغز و جسم خودمان میزنیم .

یک اعتیادی که برای خیلی ها ناشناخته است، اعتیاد به برقراری رابطه عاطفی و وابستگی شدید به افراد است. پس حتی این رفتار هم می تواند در دسته اعتیاد قرار بگیرد که اگر برای آن تدبیری اندیشیده نشود می تواند آسیب های روانی جبران ناپذیری را به وجود بیاورد.

پس حتی اگر مواد مخدر را کنار بگذاریم می بینیم اکثر ما در زندگی به نحوی معتاد هستیم و این بیماری جنبه های مختلف زندگی ما را تحت شعاع قرار داده است.

متاسفانه اغلب اعتیاد به مواد مخدر در مرکز توجه بوده و تحقیقات فراوانی درباره آن صورت گرفته در صورتیکه اعتیاد های دیگر اگر خطر بیشتری از مواد مخدر نداشته باشند کمتر نیستند.

مجله اعتیاد اولین و تنها ترین رسانه معتبر برای بررسی انواع اعتیاد و انجمن های وابسته به آن هاست.

تحقیقات علمی ثابت کرده‌ است که اعتیاد یک بیماری است  و به دلایل متعددی در افراد به وجود می‌آید. البته هیچ راهی برای تشخیص و پیش‌بینی اینکه چه کسی مستعد مصرف غیر ارادی مواد و رفتارهای اعتیادگونه است، وجود ندارد. اعتیاد یک شرایط چند وجهی است که می‌تواند از تلاقی چند عامل رخ دهد، از جمله قرار گرفتن در معرض یک ماده یا رفتار اعتیادزا قرار گرفتن. رویکرد درست و علمی این است که دلایل روانی اعتیاد و عوامل خطر پیدایش اختلالات سوء مصرف مواد را در نظر گرفت و نه عوامل مستقیمش است. (عواملی هم وجود دارد که از افراد در مقابل اعتیاد محافظت می‌کند.)

حتی اگر اعتیاد دلیل ژنتیکی یا بیولوژیکی داشته باشد، درمانش نیازمند آن است که فرد اراده و انگیزه لازم برای اعمال یک سری تغییرات عمده در خود را داشته باشد. اعتیادهایی از جنس اعتیاد به مواد از پایه یک رفتار به حساب می‌آیند. روانشناسی علم مطالعه‌ی رفتار انسان است. کار روانشناس بهبود کیفیت زندگی افراد و افزایش رضایتمندی آنها از زندگی است؛ روانشناسان رفتارهایی را که این اثرات را بر زندگی اشخاص دارند، رفتارهای سازگار می‌دانند. و رفتارهایی را که عملکرد افراد را محدود کرده و رضایتمندی آنها را از زندگی کاهش می‌دهد، رفتارهای ناسازگار. از آنجا که اعتیاد یک رفتار ناسازگار مضر است، روانشناسی می‌تواند برای تشخیص عوامل اعتیاد، دلایل روانی اعتیاد و عادت به این رفتار ناسالم مفید واقع شود. در این مقاله به بررسی دلایل روانی اعتیاد و سایر عوامل اعتیاد می‌پردازیم.

علم روانشناسی اختلالات روحی روانی را از عوامل اعتیاد می‌داند. این اختلالات می‌تواند شامل اختلالات شناختی، اختلالات خُلقی و سایر بیمارهای‌های روحی باشد. در واقع، اعتیاد و سایر اختلالات روحی و روانی معمولاً به طور همزمان در افراد رخ می‌دهند که به آن می‌گویند چندابتلایی. به جرئت می‌توان گفت نیمی از افرادی که به دنبال درمان اعتیاد هستند، از اختلالات روحی عمده‌ دیگری از جمله افسردگی و اضطراب رنج می‌برند.

این میان داشتن شخصیت معتاد هم می‌تواند به دلایل روانی اعتیاد ربط داشته باشد. یک سری ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند عامل پنهان تمام اختلالات اعتیادگونه باشد. از جمله می‌توان به انکار مشکلات آشکار، اختلال در مهار احساسات و همچنین مهار عوامل محرک اشاره کرد. البته مدرک کافی برای اثبات اینکه کسی فی نفسه «شخصیت معتاد» دارد، وجود ندارد. اما اعتیاد معمولاً همراه با یک سری اختلالات دیگر که به آن اختلالات شخصیتی گفته می‌شود، اتفاق می‌افتد.

با آسیب‌شناسی روانی می‌توان این اختلالات روانی پنهان را تشخیص داد و حل کرد. این فرآیند، همراه با تشخیص و بررسی علل روانی اعتیاد، ممکن است نیازمند بازسازی شخصیت و بهبود عملکرد شناختی و احساسی فرد باشد. اشاره به این نکته مهم است که اعتیاد تنها یک دلیل ندارد. البته عوامل ژنتیکی یا بیولوژیکی می‌تواند آسیب‌پذیری فرد در مقابل شرایط را افزایش دهد، اما بسیاری از عوامل اجتماعی، روانی و محیطی نیز تأثیر زیادی بر سوء مصرف مواد دارد. ویژگی‌هایی همچون ناتوانی در تاب آوردن اندوه یا سایر احساسات قوی نیز با اعتیاد مرتبط است.

در سال‌های اخیر پژوهش‌های زیادی در مورد عوارض ویپ یا سیگار الکترونیکی انجام شده‌ است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که هنوز به طور قاطع نمی‌توان گفت که ویپ چه مضراتی برای بدن به همراه دارد، اما چیزی که بسیاری از محققان و بسیاری از سازمان‌های پژوهشی آن را باور دارند این است که استفاده از ویپ نسبت به سیگار ضرر کم‌تری دارد.

کلیدی‌ترین عنصر دستگاه ویپ، که موجب ایجاد شک در مورد امن‌بودن آن‌ می‌شود، نیکوتین است. دستگاه ویپ دارای ایجویس یا مایع ویپ است که با گرما دیدن بخار می‌شود و شخص این بخار را فرو می‌برد. در مایع ویپ، معمولاً نیکوتین وجود دارد. پزشکان و دانشمندان اعتقاد دارند که نیکوتین هم اعتیادآور است و هم آن که جزو مواد سمی به شمار می‌رود و بهتر است وارد بدن نشود. بنابراین ممکن است استفاده از ویپ به سبب دارا بودن نیکوتین مضراتی برای سلامت بدن داشته باشد؛ خصوصاً برای نوجوان‌ها.

شکی نیست که مصرف سیگار الکترونیکی یا ویپ با خطراتی همراه است. البته بنابر گفته سازندگان این ابزار، عوارض ویپ از مضرات سیگار معمولی کمتر است. بااین‌حال، باید ببینیم نظر محققان در این مورد چیست، هر چند از نظر آنها مصرف نکردن انواع سیگارها ایمن‌ترین انتخاب است.

ویپ چیست؟

تبلیغات می‌گوید ویپ برای کمک به ترک اعتیاد سیگاری‌ها و تشویق آنها به مصرف نکردن تنباکو ساخته شده‌اند و سازندگان آنها به‌اصطلاح می‌خواهند انتخاب سالم‌تری در اختیار افراد بگذارند.

ویپ دستگاهی مجهز به باتری و طراحی شده برای استنشاق ترکیبی است که به طور معمول حاوی نیکوتین، طعم دهنده‌ها، و مواد شیمیایی دیگر است. آنها محفظه‌ها یا کارتریج‌هایی دارند که با مایع ساخته شده از مواد شیمایی پر می‌شود. یک بخش گرم کننده این مایع را به صورت بخاری در می‌آورد که فرد با پک زدن استنشاق می‌کند. در اغلب موارد چراغ‌های ال ای دی در نوک وسیله نصب شده که شبیه درخشش سیگار در حال سوختن است.

کارتریج این نوع سیگار تا دویست پوک دوام دارد و می‌تواند نیکوتین بیست سیگار معمولی را در خود جای دهد. هرچند انواع بدون نیکوتین این سیگار هم موجود است، آن‌چه معمولا نوجوانان استفاده می‌کنند محصولانی مانند جول JULL حاوی سه تا پنج درصد نیکوتین هستند.

اخیرا شیوع مصرف سیگار جول و عوارض ویپ نگرانی‌های زیادی در سراسر جهان به وجود آورده است.

آیا ویپ بی‌ضرر است؟

حتی یک بار استفاده از ویپ می‌تواند به عروق و ریه‌های شما آسیب برساند و شما را به بیماری‌های مختلف مبتلا کند. بررسی‌های مقدماتی علمی نشان می‌دهد که ویپ روی سلامت قلب اثر منفی می‌گذارد. محققان دریافتند که ذرات موجود در مایع ویپ که در هوا پخش می‌شوند، ذرات معلق، مواد اکسید‌کننده، آلدئیدها و نیکوتین وجود دارند. هنگام استنشاق بخارهای ناشی از ویپ، این ذرات به‌احتمال زیاد می‌توانند روی قلب و سیستم گردش خون اثر منفی بگذارند.